Over Schutspatronen
over schutspatronen
Patronen in raamfolie voor visuele beschutting
Een vorm van toegepaste kunst van kunstenaar/ontwerper Bert Vredegoor
Neologisme
Een schutspatroon is in de eigenlijke, religieuze betekenis een beschermheilige. Maar als raamfolie wordt opengewerkt tot een patroon en vervolgens een SCHUTSPATROON wordt genoemd, is er sprake van een neologisme: een nieuwgevormd woord of een woord dat in een nieuwe betekenis wordt gebruikt. Dat laatste is hier het geval, simpelweg omdat het woord in dit nieuwe verband precies aangeeft wat het is: EEN PATROON DAT BESCHUTTING BIEDT EN DAARMEE DE BESCHERMER VAN PRIVACY IS.
Fascinatie
Die religieuze link is geen toeval, want de vormgeving van een Schutspatroon wordt mede bepaald door mijn fascinatie voor architecturale ritmiek en decoratie in religieuze bouwkunst. Studiereizen naar o.a. Marokko, Turkije, Iran, Oman, Abu Dhabi en Dubai hebben die fascinatie voor rasters en patronen alleen maar versterkt. Met name in Iran zijn veel moskeeën en paleizen ook toegankelijk voor niet-moslims. Je haalt je hart op aan wat je daar ziet.
TIP: Lees in EXCELLENT Magazine een artikel over de relatie tussen de Schutspatronen en mijn autonome werk.
TIP: Kijk naar een korte BEDRIJFSVIDEO over de kracht en schoonheid van Schutspatronen.
Een Schutspatroon is een tot patroon opengewerkte raamfolie
En daar begint het verschil. Raamfolies worden namelijk meestal als volvlak aangebracht. En áls er al iets uitgesneden wordt, dan is het vaak niet meer dan een strook, een kader of een bedrijfslogo. Bestaande patronen komen van de rol, hebben geen begin of eind en zijn al helemaal niet uniek.
Een Schutspatroon gaat verder
Hoewel Schutspatronen zijn ontwikkeld vanuit slechts één motief, zijn door de vormgeving binnen dat stramien levendige patronen ontstaan met een heel eigen en herkenbare signatuur. Een Schutspatroon functioneert daarmee als een in het oog springend en verfijnd visueel filter tussen het private en het publieke domein.
Afstemming op de situatie
Omdat elke situatie anders is, worden Schutspatronen uitsluitend in opdracht en op maat ontworpen. Zo kan er bv verbinding worden gemaakt met eventueel aanwezige decoratieve of bouwkundige elementen. Denk daarbij aan metselwerk, glas-in-lood of een roedeverdeling in een bovenlicht. De belijning en vlakverdeling daarvan worden dan maatgevend voor het Schutspatroon zodat het design helemaal op de situatie is afgestemd.
Feest voor het oog
Door het wisselende samenspel van vorm, licht en kleur zorgt een Schutspatroon op elk moment van de dag voor een andere beleving. Zonlicht projecteert de patronen als kleine cadeautjes op vloer of muur en in de avond krijgen de patronen door kunstlicht een ronduit feeërieke uitstraling. Zo is een Schutspatroon decoratief, chic en functioneel tegelijk. Visuele beschutting in optima forma.
Op zoek naar visuele beschutting
Als Artist in Residence werkte ik in 2005/2006 acht maanden in het gastatelier van ZIN het klooster voor Zingeving en Werk in Vught.
De blik naar binnen
In dat atelier was een raam met uitzicht op een bos. Heel mooi zou je zeggen, maar direct langs dat raam liep een veelgebruikt wandelpad en vrijwel iedereen die langs liep, wierp als vanzelf een blik naar binnen. Dat voelde dermate ongemakkelijk, dat ik daar iets aan wilde doen.
De boom en het bos
Met een raster van de bouwmarkt heb ik toen een scherm samengesteld waarbij in de vormgeving het gestileerde silhouet van een boom met takken en blaadjes te herkennen is. Door deze boom zag ik weliswaar het bos bijna niet meer, maar het licht bleef prachtig binnenvallen – zelfs mooier dan voorheen – terwijl de inkijk effectief beperkt werd. Dat gaf de privacy en rust waar het me om te doen was.
Voorloper
Met dit eenvoudige patroon als uitgangspunt ontstonden vervolgens autonome rasterwerken maar dan high-tech lasergesneden uit kunststof. Later kwam het idee om dit soort patronen ook uit raamfolie te snijden. Zo werd dat houten scherm achteraf gezien de voorloper van de schutspatronen van nu.
